اگر می‌خواهید که محصولات با کیفیتی در صنعت نساجی داشته باشید، باید حتما به انطباق رنگ ها با یکدیگر توجه کنید. این صنعت به خودی خود پیچیدگی‌هایی دارد. از همان اول که شما می‌خواهید مواد اولیه را تهیه کنید تا زمانی که نیاز به فرآوری دارید، با مجموعه‌ای از متغیرها و چالش ها مواجه می‌شوید. به همین دلیل برای تولید رنگ ها باید نظارت کامل داشته باشید. در واقع کنترل کیفیت رنگ جز اصلی فرآیند توسعه و تولید محصول است که به شما کمک می کند تا اطمینان حاصل کنید که محصولات شما مطابق با دیدگاهتان هستند. دستگاه مورد نیاز شما در این شرایط دستگاه رنگ سنج است. در ادامه شرایطی را برای شما شرح می‌دهیم تا با قسمتی از این چالش‌ها آشنا شوید.
یکی از مهم‌ترین چالش‌ها، شناسایی متامریزم (metamerism) است. اگر مرتبه اولی است که با این واژه رو به رو می‌شوید، مقاله متامریزم و راه‌های مقابله با آن را مطالعه کنید. در ادامه به صورت مختصری با این پدیده آشنا می‌شویم. اما این را بدانید که اگر توانایی کنترل این پدیده را نداشته باشید، در رسیدن به نتیجه دلخواه دچار مشکل می‌شوید. در این راستا به احتمال زیاد کارایی کمتری خواهید داشت.
همان طور که می‌دانید تغییر در منبع نور به شدت می‌تواند نحوه درک ما از رنگ را تغییر دهد. در واقع ۸ عامل موثر در نحوه درک شما از رنگ ها تاثیرگذار است. با توجه به مطالبی که تا به این جا برای شما مطرح شد؛ سرمایه گذاری روی این دستگاه یک نیاز ضروری برای فعالان در حوزه رنگ سنجی است.
متامریزم یا متامریسم در نساجی
شما زمانی پدیده متامریزم را بهتر درک می‌کنید که دو رنگ در یک شرایط نوری یکسان به نظر می‌رسند اما با تغییر منبع نور دیگر رنگ یکسانی ندارند. همین موضوع به ظاهر ساده می‌تواند مشکلات بزرگی را در صنعت هایی که انطباق رنگ برایشان اهمیت دارد، ایجاد کند. شما در کارخانه با نورهای مصنوعی مختلفی سر و کار دارید. احتمال دارد تا نمونه های تولید شده تحت تابش نورهای مصنوعی کارخانه یکسان به نظر برسند. اما ممکن است که این رنگ ها در نور روز (daylight) اختلاف‌های قابل توجهی داشته باشند. این پدیده برای پیشگامان این صنعت غیر معمول نیست. در شکل زیر می‌توانید نمونه‌ای از این پدیده را مشاهده کنید.
معمولا زمانی که با یک چالش مواجه می‌شوید، به دنبال رفع آن هستید. رفع این چالش با دستگاهی است که توانایی ثبت طیف بازتاب را داشته باشد. این دستگاه همان رنگ سنجی است که در قسمت قبل به آن اشاره داشتیم. اما باید رنگ سنجی را انتخاب کنید که قادر به ثبت طیف بازتاب داشته باشد. رنگ سنج دلتا فام گزینه مناسبی برای شما است.
شما با تابش نور به یک جسم، یک منحنی بازتاب طیفی خواهید داشت. اگر طیف بازتابی دو جسم منطبق بر هم باشد، این دو جسم در همه حالت‌ها منطبق بوده و مشکل متامریک برای آن‌ها به وجود نمی‌آید. اما اگر طیف بازتاب دو جسم حداقل در سه نقطه یکدیگر را قطع کنند، امکان به وجود آمدن این پدیده وجود دارد.
در صنعت نساجی زمانی که شما نمونه ها را با استفاده از رنگ ها یا رنگدانه های مختلف تولید می‌کنید، احتمال بالاتری در ظهور پدیده متامریک مشاهده خواهید کرد.
برای بیشتر عددی کردن این آزمایش‌ها از مفهومی به نام (Metameric Index) استفاده می‌شود که به آن MI هم گفته می‌شود. از MI می‌توان به این منظور استفاده کرد که آیا نمونه شما با وجود عدم تطابق یکسان، تطابق رنگ قابل قبولی ایجاد می کند یا خیر. در قسمت بعد نحوه استفاده درست از MI را توضیح خواهیم داد.
مزایای اندازه گیری رنگ نمونه های نساجی با رنگ سنج
در مقاله قبل با اهمیت میزان دقت رنگ ها در نساجی آشنا شدیم. در این مقاله بیشتر تمرکز ما بر روی متامریزم است. رنگ سنج ها دستگاه هایی حیاتی برای بررسی اطلاعات، نظارت دقیق بر ثبات رنگ و آسان کردن ارتباطات است. این دستگاه ها می‌توانند آنالیزها را برای منحنی‌های بازتاب طیفی نمونه انجام دهند. علاوه بر آن برای شناسایی متامریزم و تعیین MI بسیار ارزشمند هستند.
نرم افزارهایی هستند که به شما این امکان را می‌دهند تا بتوانید درجه متامریزم را در بازه گستره‌ای از شرایط نوری اندازه گیری کنید. این فرآیند به شما کمک می‌کند تا بتوانید تصمیم درستی بگیرید. به طور کلی اگر MI شما کمتر از ۰.۵ باشد، تطابق قابل اندازه گیری است. اگر MI شما بیشتر از ۰.۵ و کمتر از ۱ باشد، به بررسی بیشتری نیاز دارد. در نهایت اگر MI شما بیشتر از ۱ باشد، نمونه ها انطباق مناسبی ندارند. در شکل زیر می‌توانید نمونه‌ای از این تست را مشاهده کنید. کدام نمونه ها نیاز به اندازه گیری مجدد دارند؟
با وارد کردن ابزارهای طیف سنجی به پروتکل‌های کنترل کیفیت رنگ، می‌توانید بیشترین دید را در منسوجات خود به دست آورید. پس از آن می‌توان از این اطلاعات برای اصلاح فرآیندها و محصولات استفاده کرد. در نهایت چیزی که نصیب شما می‌شود این است که کیفیت محصولات شما افزایش پیدا می‌کند. همزمان با کاهش ضایعات مواد و نیروی کار، توانسته‌اید تا کارایی تولید را بهینه کنید.
جمع بندی
در این مقاله سعی کردیم تا شما را با پدیده‌ای به نام متامریزم (متامریسم) آشنا کنیم که دغدغه فعالان حوزه نساجی است. از آن جایی که انطباق رنگ ها در این صنعت بسیار مهم است، دستگاه رنگ سنج به شما معرفی شد. در واقع رنگ سنج راه علاج شما است. در واقع شما باید از یک شاخص به نام MI کمک بگیرید. شاخص های بالای ۱ به شما داده‌های جالبی گزارش نمی‌دهند و نیازمند تولید مجدد است. اگر از دستگاه استفاده می‌کنید، درک خواهید کرد که چه قدر کارایی کارگاه و یا کارخانه شما بیشتر شده است. اگر سوالی در رابطه با این پدیده و یا کاربرد رنگ سنج در نساجی دارید، با ما در تماس باشید.
منابع
۲- https://zaya.io/buw1c
