قبل از شروع مقاله بهتر است تا مقدمهای در رابطه با تراکوتا داشته باشیم. شما با این ماده، کاربرد و اهمیتش آشنا خواهید شد. پس از آن متوجه خواهید شد که چرا برای شناسایی تراکوتا باید از یک دستگاه رنگ سنج استفاده کرد.
تراکوتا چیست؟
تراکوتا، مادهای باستانی و بادوام است که زیر مجموعه محصولات سفالی محسوب میشود. تراکوتا معمولا بدون لعاب بوده و به خاطر رنگ طبیعی قرمز- قهوهای خود، شناخته شده است. علاوه بر جنبه زیبایی، به دلیل دوام و قابلیتهای ساختاری هم مورد توجه است.
یکی از مهمترین ویژگیهای تراکوتا، رنگ آن است. طیف رنگی غنی و ارتباط مستقیم با طبیعت، آن را به ماده محبوب در مصارف معماری و صنعت تبدیل کرده است.

کاربردهای تراکوتا و محصولات سفالی در معماری
تراکوتا به عنوان یک ماده سنتی و زیبا، در معماری کاربردهای زیادی دارد. از این ماده، برای ایجاد انواع عناصر معماری استفاده میشود. در ادامه برخی از این کاربردها را معرفی میکنیم:
● تزئینات معماری
● پلهها و کفپوشها
● آجر نماها
● دکوراسیون داخلی
● طراحی فضاهای سبز و … .
از نظر مقاومت در برابر عوامل جوّی و پایداری طولانیمدت، تراکوتا، انتخابی ایدهآل برای ایجاد سازههای مقاوم و جاودانه در معماری است.

نکته حائز اهمیت در تولید و به کارگیری محصولات تراکوتا، یکنواختی رنگ و تطابق آن با سلیقه مشتریان است. به همین دلیل کنترل کیفیت رنگ این محصول، برای تولید کنندگان، اهمیت ویژهای دارد.
بهترین راه برای اندازهگیری و آنالیز رنگ این محصولات، استفاده از رنگ سنجی است. استفاده از دستگاههای رنگ سنجی، این اطمینان را به تولیدکنندگان میدهد که رنگ هر محصول مطابق با استاندارد و خواسته مشتریان باشد. تولیدکنندگان، با استفاده از این روش، میتوانند از تولید محصولات غیر مطلوب جلوگیری کرده و ضررهای مالی را برای تولیدکنندگان به حداقل برسانند.
رنگ سنج چگونه کار میکند؟
رنگسنج دستگاهی است که برای اندازهگیری دقیق رنگها به کار میرود. این دستگاهها قادرند رنگها را به صورت عددی یا از طریق طیفبندی نور، اندازهگیری کرده و اطلاعات دقیقی از رنگ یک نمونه فراهم کنند. برای درک بیشتر این مطلب مطالعه مقاله بیان رنگها به صورت عدد را به شما پیشنهاد میدهیم.
روش کار این دستگاهها معمولاً بر اساس تابش نور به نمونه موردنظر و سپس اندازهگیری نور بازتابیده است. طیف نور بازتابیده آنالیز میشود تا شدت و رنگ موجود در نمونه را اندازهگیری کند.
در واقع، رنگسنجها نور را به نمونه میفرستند و نور بازتابیده را اندازهگیری کرده و از طریق این اطلاعات، رنگ و شدت رنگ نمونه را تعیین میکنند. این ابزارها معمولا در صنایع مختلفی از جمله صنایع رنگ، چاپ، صنایع غذایی و محصولات دارویی برای کنترل کیفیت و اندازهگیری دقیق رنگها به کار میروند. در آکادمی رنگ سنجی تکسان میتوانید با دیگر کاربردهای این تکنیک آشنا شوید.
یکی از کاربردهای دستگاه رنگ سنج، اندازه گیری رنگ محصولات سفالی و تراکوتا است. از این دستگاهها برای اندازهگیری رنگ و اطمینان از یکنواختی و دقت رنگ در محصولات سفالی و تراکوتا استفاده میشود، تا محصولات با کیفیت و با رنگهای دلخواه تولید شود. این اندازهگیریها به تولیدکنندگان کمک میکند تا مطمئن شوند که محصولاتشان با استانداردهای مورد نظر سازگار هستند.
در شکل شماره ۱ دستگاه رنگ سنج دلتافام را مشاهده میکنید.

مزایای استفاده از رنگ سنج برای سفال و تراکوتا
رنگ محصولات تراکوتا و سفال ممکن است تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار بگیرد. رنگ سنتی تراکوتا، نارنجی است. ولی اگر این ماده زمان بیشتری در کوره بماند میتواند قرمز یا قهوهای شود. برای به دست آوردن دقیق رنگ محصولات، به یک فرایند کنترل کیفیت رنگ نیاز داریم. بسیاری از صنایع مدرن همچنین ترجیح میدهند تا محصولات خاک رس و تراکوتا را با رنگهای معمولی سنتی نسازند. امروزه طراحان، معماران، باغبانان و صاحبان خانهها اغلب به دنبال رنگهای خاصی هستند که با دکوراسیون منحصر به فردشان سازگار باشند. به همین دلیل کنترل کیفیت امری ضروری است، بدون توجه به این که شما در حال تولید یک محصول سنتی هستید یا رنگهای جدید و جذاب را آزمایش میکنید.
رنگ سنجها، برای دستیابی به کنترل کیفیت رنگ بسیار حیاتی هستند. این دستگاهها میتوانند تغییرات کوچک رنگ را که چشم انسان قادر به تشخیص آنها نیست، آشکار کنند. علاوه بر این، ارزیابی رنگ توسط چشم تحت عوامل محیطی و محدودیتهای زیستی، میتواند کاملا نسبی و غیر دقیق باشد. در مقاله ۸ عامل موثر در نحوه درک شما از رنگ ها میتوانید اطلاعات بیشتری درباره این موضوع کسب کنید.
رنگ سنجها همه این محدودیتها را حذف میکنند و به شما اطمینان میدهند که محصولات نهایی شما رنگ یکنواختی دارند.
به طور کلی، استفاده از رنگسنج در صنایع سفال و تراکوتا، بهبود کیفیت، دقت در رنگها و همچنین بهرهوری در فرآیندهای تولید را تسهیل میکند.
اندازهگیری رنگ مواد خام و محصول نهایی
رنگ سنجها نه تنها کنترل دقیق کیفیت رنگ محصول نهایی را تضمین میکنند، بلکه میتوانند اطلاعات خوبی در مورد تاثیر مواد خام روی محصول نهایی ارائه دهند. به ویژه، ارزیابی لعاب میتواند گام مهمی در فرآیند کنترل کیفیت شما باشد، زیرا رنگ لعاب به طور چشمگیری میتواند بر رنگ نهایی محصول شما تأثیر گذاشته و تغییرات مهمی را در آن ایجاد کند. حتی کوچکترین تغییر رنگ ممکن است دلیل نگرانی باشد. این نگرانی هنگام تولید در مقیاس بزرگ محصولات تراکوتا و سایر محصولات خاک رس، بیشتر و بیشتر میشوند. با این حال، تأثیر لعابها تنها زمانی کاملاً قابل مشاهده است که محصول پخته شود.
تعیین زمان و دمای آتش دهی کوره
علاوه بر ارزیابی تاثیر مواد خام و لعاب روی محصول نهایی، رنگ سنجها میتوانند برای تعیین زمان صحیح آتش دهی کوره مورد استفاده قرار گیرند. رنگ محصول شما ممکن است با توجه به دمای کوره و مدت زمان آتش دهی تغییر کند. این امر به ویژه در مورد تراکوتا صدق میکند. زیرا هر چه زمان آتش دهی به تراکوتا بیشتر باشد، رنگ آن تیرهتر میشود. آهن موجود در خاک رس، اکسید میشود و رنگ محصول را تیرهتر میکند. به طور کلی، هر چه مدت زمان بیشتری محصول شما در کوره باشد و دما بیشتر باشد، محصول نهایی تیرهتر خواهد بود. اما زمانهای آتشدهی میتوانند بر رنگ محصولات غیرتراکوتا هم تاثیر بگذارند.
وقتی شما محصول جدیدی تولید میکنید، میتوانید از رنگ سنج برای یافتن زمان آتشدهی ایدهآل استفاده کنید. شما میتوانید نمونهای از سفال یا تراکوتای خود را در دماها و زمانهای مختلف آزمایش کنید تا زمان و دمایی را پیدا کنید که نتیجه رنگ دلخواه شما را به وجود میآورد. همچنین رنگ سنج میتواند برای اندازهگیری محصولات آینده نیز استفاده شود. این کار به شما اطمینان میدهد که رنگ محصولات با استانداردهای شما سازگار است. رنگسنج میتواند از آتش دهی بیش از اندازه یا کمتر جلوگیری کند و به شما کمک کند تا ضایعات کمتری داشته باشید.
جمع بندی
دستگاههای رنگسنج بهعنوان ابزاری بسیار حیاتی در صنایع مختلف شناخته شدهاند، به ویژه در صنایع سفال و تراکوتا. این دستگاهها با دقت و صحت بالا، رنگها را به صورت دقیق اندازهگیری میکنند و از طیفبندی نور برای تبدیل آنها به اطلاعات عددی استفاده میکنند. ارزش این دستگاهها در ایجاد یکنواختی رنگ، کنترل کیفیت و اندازهگیری دقیق زمان و دمای آتشدهی کوره در تولید محصولات سفال و تراکوتا بسیار بالاست. در نهایت، به وسیلهی دستگاه رنگسنج شما قادر خواهید بود تا با اطمینان بهتری محصولات با کیفیت و رنگهای دلخواه خود را تولید کنید. شرکت تکسان برای این منظور محصول رنگ سنج دلتافام خود را به شما پیشنهاد میکند. با انتخاب این محصول میتوانید از مشاوره و تست رایگان پیش از خرید بهرهمند شوید. برای اطلاعات بیشتر با کارشناسان ما تماس بگیرید.
منابع
۱-https://www.hunterlab.com/blog/how-to-accurately-measure-color-in-clay-and-terracotta-products/